BS Nguyễn Thùy Linh – Phòng Kế hoạch tổng hợp
Rối loạn lưỡng cực (hay rối loạn cảm xúc lưỡng cực, rối loạn hưng-trầm cảm, …) là một rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành động của con người. Biểu hiện đặc trưng của rối loạn này là các giai đoạn rối loạn cảm xúc hưng cảm (cảm xúc vui vẻ, hưng phấn quá mức) có hoặc không kèm theo trầm cảm ( buồn chán, bị quan).
Biểu hiện của rối loạn lưỡng cực:
- Giai đoạn hưng cảm:
- Năng lượng tăng cao, hoạt động quá mức
- Cảm giác vui vẻ, hưng phấn, hoặc dễ bị kích động
- Giảm nhu cầu ngủ
- Nói nhiều, suy nghĩ nhanh
- Dễ mất tập trung
- Hành vi bốc đồng, liều lĩnh
- Giai đoạn trầm cảm:
- Cảm giác buồn bã, chán nản
- Mất hứng thú với các hoạt động thường ngày
- Thay đổi khẩu vị và giấc ngủ
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng
- Khó tập trung, suy nghĩ tiêu cực
- Có ý tưởng tự sát
Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực:
Rối loạn lưỡng cực được chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa tâm thần dựa trên các tiêu chí sau:
- Bệnh sử các triệu chứng của hưng cảm, trầm cảm
- Ảnh hưởng của diễn biến bệnh đến các chức năng làm việc, học tập hoặc các mối quan hệ
- Loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra triệu chứng tương tự
- Chẩn đoán các vấn đề bệnh lý kèm theo
Điều trị rối loạn lưỡng cực:
Rối loạn lưỡng cực có xu hướng tiến triển mạn tính, nhưng có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc và liệu pháp tâm lý.
- Thuốc:
- Thuốc chỉnh khí sắc
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc chống loạn thần
- Liệu pháp tâm lý:
- Giáo dục sức khỏe (Psychoeducation)
- Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)
- Liệu pháp hành vi biện chứng (DBT)
- Liệu pháp gia đình (Family-focused Therapy)
- Liệu pháp tương tác cá nhân và nhịp xã hội (Interpersonal and Social-Rhythm Therapy IPSRT)
Ngày Thế giới Rối loạn Lưỡng cực được tổ chức vào ngày 30 tháng 3 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức về căn bệnh này, xóa bỏ những định kiến và kỳ thị, đồng thời hỗ trợ những người được chẩn đoán RLLC và gia đình của họ. Chủ đề của năm 2024 là Sức mạnh Lưỡng cực #BipolarStrong.
Rối loạn lưỡng cực gây khó khăn lớn cho người bệnh trong việc duy trì các chức năng sống tương ứng với năng lực bản thân cũng như khiến người bệnh đối mặt với nhiều thách thức trong kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ, hành động. Song, nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng cách và nhận sự hỗ trợ phù hợp, đúng mức từ gia đình và cộng đồng, người bệnh hoàn toàn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Nguồn tham khảo:
