Nhằm nâng cao nhận thức của giáo viên về sức khỏe tâm thần và vai trò của nhà trường trong công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh, trong 2 ngày 17 và 21 tháng 4, ThS.Bs Nguyễn Thúy Anh đã có buổi chia sẻ tại hai trường THCS Ngọc Thụy và THCS Giang Biên trên địa bàn quận Long Biên. Tại buổi chia sẻ, bác sỹ không chỉ cung cấp các thông tin cần thiết về nhận diện các vấn đề sức khỏe tâm thần chính của học sinh, mà còn hướng dẫn giáo viên sử dụng công cụ sàng lọc giúp phát hiện các dấu hiệu nguy cơ.
Học sinh ở độ tuổi vị thành niên nói chung (11-19 tuổi) và học sinh trung học cơ sở ở giai đoạn đầu vị thành niên nói riêng đã và đang trải qua giai đoạn phát triển tâm lý phức tạp, chịu tác động từ áp lực học tập, thay đổi nội tiết, và các mối quan hệ xã hội. Theo nhiều nghiên cứu thống kê, gần 50% các rối loạn tâm thần khởi phát trước 18 tuổi, gần 35% khởi phát trước 14 tuổi. Tại Việt Nam, nghiên cứu của Viện Xã hội học năm 2022 cho thấy trung bình cứ 5 học sinh thì có 1 học sinh gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần. Một số các vấn đề phổ biến thường gặp bao gồm:
- Các vấn đề về cảm xúc: lo âu, từ chối đi học, trầm cảm …
- Các vấn đề về hành vi: hành vi chống đối, bắt nạt học đường, lạm dụng chất …
- Các vấn đề về tăng động giảm tập trung
- Các vấn đề về quan hệ xã hội khác
Học sinh gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến việc giảm sút kết quả học tập, thu mình, nặng hơn có thể có hành vi tự hại và tự sát.
Đứng trước các nguy cơ cao về sức khỏe tâm thần của học sinh, Tổ chức y tế thế giới (WHO) năm 2022 đã khẳng định: “Trường học là nơi giúp nhận biết và hỗ trợ những trẻ đang gặp khó khăn về mặt cảm xúc, mà quan trọng hơn, còn có thể thúc đẩy sự phát triển toàn diện về sức khỏe tâm thần của học sinh.” Cụ thể:
- Trường học là nơi trẻ dành phần lớn thời gian trong ngày, là môi trường lý tưởng để quan sát, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Giáo viên là người gần gũi, dễ có ảnh hưởng tích cực đến học sinh. giáo viên vừa có khả năng phát hiện sớm những bất thường, vừa là người có thể hỗ trợ tốt cho trẻ trong môi trường học tập.
- Trong một số trường hợp, giáo viên có thể là người hỗ trợ đầu tiên và đáng tin cậy đối với học sinh.
- Trường học là môi trường lý tưởng giúp phát triển kỹ năng cần thiết để có một sức khỏe tâm thần tốt.
Một số các giải pháp được đề cập cho giáo viên giúp nâng cao sức khỏe tâm thần của học sinh gồm:
- Tạo môi trường học đường tích cực, khuyến khích học sinh thể hiện bản thân, chấp nhận sự khác biệt.
- Tăng cường kiến thức về sức khỏe tâm thần cho học sinh, giáo viên, và phụ huynh.
- Dành thời gian quan tâm, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Dành thời gian lắng nghe, tìm hiểu những vướng mắc mà học sinh gặp phải, có biện pháp can thiệp kịp thời khi cần thiết.
- Tổ chức hỗ trợ tâm lý ban đầu khi học sinh gặp khủng hoảng.
- Chia sẻ, phối hợp với chuyên gia nếu cần.
Tóm lại, việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh không chỉ giúp các em vượt qua khó khăn tâm lý mà còn góp phần xây dựng một môi trường học đường lành mạnh, giúp mỗi học sinh không chỉ khỏe mạnh về thể chất mà còn khỏe về tinh thần, từ đó phát huy khả năng học tập tốt và tạo ra những đóng góp tích cực cho xã hội.
Kết lại buổi tập huấn, Bs Thúy Anh một lần nữa nhấn mạnh vai trò của nhà trường trong việc phát hiện sớm, can thiệp sớm các bất thường về sức khỏe tâm thần của học sinh. Thông qua chương trình tập huấn, bác sỹ khuyến khích sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, và các cơ sở y tế, từ đó giúp đảm bảo cung cấp kịp thời các hỗ trợ toàn diện cho học sinh./.
Nguyễn Anh Dũng
Một số hình ảnh tại buổi tập huấn:
